Brain Eating Amoeba: केरळमध्ये एका दुर्मिळ आणि प्राणघातक मेंदूच्या संसर्गामुळे (Brain Infection) खळबळ उडाली आहे. ‘ब्रेन-इटिंग अमिबा’ (Brain Eating Amoeba) म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या सूक्ष्मजीवामुळे ‘प्रायमरी अमिबिक मेनिंजोएन्सेफलायटिस’ (PAM) या आजाराची लागण होऊन राज्यात तब्बल 19 जणांचा मृत्यू झाला आहे.
या वर्षात या आजाराची 69 प्रकरणे समोर आली असून, केरळ सरकारने याबाबत गंभीर दखल घेतली आहे.
केरळच्या आरोग्य मंत्री वीणा जॉर्ज यांनी सांगितले की, “गेल्या वर्षाप्रमाणे यंदा ही प्रकरणे एकाच ठिकाणी किंवा एकाच पाण्याच्या स्त्रोतामुळे समोर येत नाहीत. ही प्रकरणे विखुरलेली आणि स्वतंत्र आहेत, ज्यामुळे आरोग्य तपासणी आणि महामारीचे संशोधन करणे अवघड झाले आहे.”
Brain Eating Amoeba: ‘ब्रेन-इटिंग अमिबा’ म्हणजे काय?
‘प्रायमरी अमिबिक मेनिंजोएन्सेफलायटिस’ (PAM) हा ‘नेग्लेरिया फॉउलेरी’ (Naegleria fowleri) नावाच्या ‘मेंदू खाणाऱ्या अमिबा’मुळे होणारा एक दुर्मिळ मेंदूचा संसर्ग आहे. हा अमिबा गोड्या पाण्यात, नदी, तलाव किंवा मातीत आढळतो. विशेषतः उष्ण आणि स्थिर पाण्यात तो वेगाने वाढतो.
- हा अमिबा दूषित पाणी पिण्याने शरीरात प्रवेश करत नाही.
- एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीकडे त्याचा संसर्ग होत नाही.
- तो साधारणपणे पाण्यात पोहताना किंवा डुबकी मारताना नाकावाटे मेंदूत प्रवेश करतो.
मेंदूत प्रवेश केल्यावर तो मेंदूच्या ऊती नष्ट करतो, ज्यामुळे मेंदूत सूज येते आणि बहुतेक प्रकरणांमध्ये रुग्णाचा मृत्यू होतो. हा संसर्ग विशेषतः लहान मुले, तरुण आणि प्रौढांमध्ये दिसून येतो.
आजाराची लक्षणे आणि उपचार
- या आजाराची सुरुवातीची लक्षणे संसर्गानंतर साधारणपणे 5 दिवसांनी दिसू लागतात.
- सुरुवातीची लक्षणे: तीव्र डोकेदुखी, उच्च ताप, मळमळ आणि उलट्या.
- नंतरची लक्षणे: मान आखडणे, गोंधळ, तोल जाणे, झटके येणे आणि भ्रम होणे.
या आजारावर कोणताही प्रमाणित उपचार उपलब्ध नाही. डॉक्टर विविध औषधांचे मिश्रण वापरून उपचार करण्याचा प्रयत्न करतात. या संसर्गात जगण्याचा दर (Survival rate) फक्त 3% आहे.
मात्र केरळमधील आरोग्य विभागाने योग्य उपचारांमुळे मृत्यूदर केवळ 24% पर्यंत नियंत्रित ठेवण्यात यश मिळवले आहे, जो जागतिक आकडेवारीपेक्षा खूपच कमी आहे.
हे देखील वाचा – मीनाताई ठाकरे पुतळा विटंबना प्रकरण: मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीसांची प्रतिक्रिया; म्हणाले…
