Dandruff Treatment : केसात कोंडा का होतो? स्वच्छतेची कमतरता नव्हे, 50 टक्के लोकांना होतो ‘या’ बुरशीमुळे त्रास

Dandruff Treatment : डोक्यातील कोंडा ही अनेकांसाठी एक मोठी डोकेदुखी आहे. खांद्यांवर पांढरे फ्लेक्स पडणे ही केवळ एक समस्या नाही, तर त्वचा रोग तज्ज्ञांच्या मते, हा एक वैद्यकीय आजार आहे.

कोंड्याला वैद्यकीय भाषेत सेबोर्हेइक डर्मेटायटिस किंवा पिटिरियासिस कॅपिटिस असे म्हणतात. जर्नल ऑफ क्लिनिकल अँड इन्व्हेस्टिगेटिव्ह डर्मेटोलॉजी मध्ये प्रकाशित झालेल्या संशोधनानुसार, जागतिक प्रौढ लोकसंख्येपैकी 50 टक्क्यांहून अधिक लोकांना कोंड्याचा त्रास होतो.

भारतासारख्या देशांमध्ये जिथे हवामानात आर्द्रता आणि प्रदूषण असते, तसेच केसांना तेल लावण्याची परंपरा आहे, तिथे हिवाळ्यात आणि मान्सूननंतरच्या महिन्यांत कोंड्याची समस्या वाढलेली दिसते.

कोंडा होण्याचे खरे कारण:

कोंड्याचे मुख्य कारण केस अस्वच्छ असणे हे नाही. कोंडा मॅलेसेझिया ग्लोबोसा नावाच्या एका यीस्ट-सारख्या बुरशीच्या अतिवाढीमुळे होतो. ही बुरशी टाळूवरील नैसर्गिक तेल खाते आणि ते पचवताना ओलेइक ॲसिड तयार करते.

काही लोकांची टाळू या ॲसिडला प्रतिसाद देते, ज्यामुळे त्वचेवर खाज, लालसरपणा आणि पापुद्रे तयार होतात.

तज्ज्ञांच्या मते, जास्त केस धुतल्याने किंवा कमी धुतल्याने दोन्ही प्रकारे ही समस्या वाढू शकते. टाळू स्वच्छ ठेवली पाहिजे, पण नैसर्गिक तेल पूर्णपणे काढून टाकू नये, हे संतुलन राखणे आवश्यक आहे.

हे घटक कोंड्याची समस्या वाढवतात:

1. तणाव आणि हार्मोन्स: जास्त तणाव आणि हार्मोनल बदलांमुळे तेलाचे उत्पादन वाढते, जे बुरशीच्या वाढीसाठी पोषक वातावरण निर्माण करते. पौगंडावस्थेत आणि तरुणपणात कोंडा वाढण्याची हीच मुख्य कारणे आहेत.
2. हवामान बदल: थंड हवामान टाळूला कोरडे करते आणि उष्ण-दमट हवामान बुरशीची वाढ वाढवते.
3. तेलाचा वापर: भारतीय परंपरेनुसार केसांना तेल लावल्यास कधीकधी कोंडा वाढू शकतो. तज्ज्ञांच्या मते, तेल लावल्याने बुरशीला जास्त खाद्य मिळते आणि कोंडा वाढतो. त्याऐवजी, डॉक्टरांनी शिफारस केलेले हलके, औषधी सीरम वापरावे.

त्वचा रोग तज्ज्ञांनी शिफारस केलेले उपचार:

कोंड्यावर कायमस्वरूपी नियंत्रण मिळवण्यासाठी केवळ सौंदर्य उत्पादनांवर अवलंबून न राहता वैद्यकीय उपचारांची मदत घेणे आवश्यक आहे.

• अँटीफंगल शॅम्पू: केटोकोनाझोल, झिंक पायरीथिओन किंवा सेलेनियम सल्फाइड हे घटक असलेले शॅम्पू प्रभावी ठरतात. उत्तम परिणामांसाठी दोन वेगवेगळ्या घटकांचा शॅम्पू अदलून-बदलून वापरण्याचा सल्ला दिला जातो.
• सातत्य: कोणत्याही शॅम्पूचा परिणाम दिसण्यासाठी किमान 4 ते 6 आठवडे तो नियमितपणे (2 ते 3 वेळा आठवड्यातून) वापरणे महत्त्वाचे आहे.
• इतर उपाय: सॅलिसिलिक ॲसिड आणि कोल टार हे घटक टाळूवरील मृत पेशी काढण्यास मदत करतात.

आहार आणि आंतरिक आरोग्य:

नवीन संशोधनात कोंड्याचा संबंध आपल्या पचनसंस्थेतील असंतुलन आणि शरीरातील सूजेशी जोडला गेला आहे. त्यामुळे टाळूचे आरोग्य सुधारण्यासाठी आहारात झिंक, बी जीवनसत्त्वे आणि ओमेगा-3 फॅटी ॲसिड्स चा समावेश करावा. त्याचप्रमाणे, जास्त साखर आणि प्रक्रिया केलेले पदार्थ टाळणे उपयुक्त ठरते.

जर कोंड्यामुळे लालसरपणा भुवयांपर्यंत किंवा कानाच्या मागे पसरला असेल, तर ती सोरायसिस किंवा एक्झिमा सारखी गंभीर समस्या असू शकते. अशा परिस्थितीत त्वरित त्वचा रोग तज्ज्ञांशी संपर्क साधावा.

हे देखील वाचा – Business Ideas : केवळ 1 लाख रुपयांत व्हा स्वतःचे बॉस! कमी बजेटमध्ये सर्वाधिक नफा देणारे ‘हे’ 10 व्यवसाय लगेच सुरू करा