Dormant Account Reactivation : जर तुम्ही तुमचे बँक खाते 10 वर्षांपेक्षा जास्त काळ वापरले नसेल, तर तुमचे खाते ‘निष्क्रिय’ (Dormant) झाले असण्याची शक्यता आहे. भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या (RBI) नियमांनुसार, खातेधारकाकडून कोणताही व्यवहार न झाल्यास बँक ते खाते निष्क्रिय श्रेणीत टाकते.
बचत आणि चालू खात्यांसह मुदत पूर्ण झालेले फिक्स्ड डिपॉझिट्स (Fixed Deposits) देखील या श्रेणीत मोडतात. खाते निष्क्रिय होताच त्यातून पैसे काढणे किंवा ऑनलाइन व्यवहार करणे यासारख्या अनेक महत्त्वाच्या सेवा थांबतात.
खाते पुन्हा सक्रिय करण्याची प्रक्रिया
निष्क्रिय झालेले खाते पुन्हा सुरू करण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या बँकेच्या मुख्य शाखेत भेट देणे आवश्यक आहे, कारण आरबीआयच्या नियमांनुसार यासाठी प्रत्यक्ष पडताळणी बंधनकारक आहे. ऑनलाइन ही सुविधा उपलब्ध नाही.
पुन्हा सक्रिय करण्यासाठी आवश्यक गोष्टी:
केवायसी (KYC) अपडेट: यासाठी आधार कार्ड, पॅन कार्ड, तुमचा अलीकडील फोटो आणि पत्त्याचा पुरावा सादर करावा लागेल.
छोटा व्यवहार: ओळखपत्रे तपासल्यानंतर बँक तुमची सक्रियता नोंदवण्यासाठी 100 रुपये जमा करणे किंवा काढणे असा एखादा छोटा व्यवहार करण्यास सांगू शकते.
बऱ्याचदा ग्राहकांचे जुने दस्तऐवज (Documents), मोबाईल नंबर (Mobile Number) किंवा स्वाक्षरी जुळत नसल्यामुळे या प्रक्रियेस काही दिवस लागू शकतात.
शुल्क आणि जमा झालेले पैसे
खाते निष्क्रिय झाल्याबद्दल बँक तुमच्याकडून कोणतेही शुल्क लावू शकत नाही, हे आरबीआयने स्पष्ट केले आहे. मात्र, खाते पुन्हा सुरू झाल्यानंतर एसएमएस (SMS) शुल्क, किमान शिल्लक दंड किंवा चेकबुक शुल्क यांसारखे नेहमीचे सेवा शुल्क पुन्हा लागू होतात.
पैसे आरबीआयकडे गेले असल्यास: 10 वर्षांनंतरही जर तुमच्या खात्यातील शिल्लक रक्कम बँकेने आरबीआयच्या डिपॉझिटर एज्युकेशन अँड अवेअरनेस फंड (DEAF) मध्ये हस्तांतरित केली असेल, तरीही तुमचे पैसे सुरक्षित राहतात. खाते सक्रिय झाल्यानंतर तुम्ही बँकेमार्फत आरबीआयकडून त्या रकमेवर दावा करू शकता. या प्रक्रियेत जुने रेकॉर्ड आणि ओळखीची तपासणी होते, त्यामुळे यास अधिक वेळ लागू शकतो.
