India China Relations : अरुणाचल प्रदेशमधील एका भारतीय महिलेला शांघाय पुडोंग आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर 18 तासांपेक्षा अधिक काळ ताब्यात घेऊन त्रास दिल्याबद्दल भारताने चीनला मकठोर इशारा दिला आहे. या घटनेनंतर चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने पुन्हा एकदा अरुणाचल प्रदेशच्या भारतीय सार्वभौमत्वाला आव्हान देणारे वादग्रस्त विधान केले, ज्यामुळे दोन्ही देशांमधील तणाव वाढला आहे.
यावर दिल्लीतील परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाने (MEA) बीजिंगचा दावा स्पष्टपणे फेटाळून लावला आहे. भारताने भारतीय नागरिकाला दिलेल्या मनमानी वागणुकीचा तीव्र निषेध केला असून, हे आंतरराष्ट्रीय नियम आणि चीनच्या स्वतःच्या इमिग्रेशन नियमांचे सरळ उल्लंघन असल्याचे म्हटले आहे.
भारताची भूमिका ठाम: ‘सत्य बदलणार नाही’
परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते रणधीर जैस्वाल यांनी माध्यमांच्या प्रश्नांना उत्तर देताना अरुणाचल प्रदेशवर भारताची भूमिका ठामपणे मांडली.
“अरुणाचल प्रदेश हा भारताचा अविभाज्य आणि अविच्छेद्य भाग आहे, हे स्वतःच सिद्ध झालेले सत्य आहे. चिनी बाजूने कितीही नकार दिला तरी या निर्विवाद वास्तवात कोणताही बदल होणार नाही,” असे त्यांनी स्पष्ट केले.
प्रवक्त्यांनी पुष्टी केली की, मंत्रालयाने बीजिंग तसेच नवी दिल्ली दोन्ही ठिकाणी चीनकडे तीव्र निषेध नोंदवला आहे. वैध भारतीय पासपोर्टवर कायदेशीररित्या ट्रान्झिट करणाऱ्या प्रवाशाला विनाकारण त्रास दिल्याबद्दल चिनी अधिकारी कोणतेही स्पष्टीकरण देऊ शकले नाहीत, याकडे भारताने लक्ष वेधले.
आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाण नियमांचे उल्लंघन
परराष्ट्र मंत्रालयाने चीनची कृती केवळ असमर्थनीय नसून, ती आंतरराष्ट्रीय स्तरावर स्वीकारलेल्या नियमांच्या थेट विरोधात असल्याचे म्हटले आहे.
प्रवक्त्यांनी शिकागो आणि मॉन्ट्रियल करारांचा (नागरी उड्डाण मानके) संदर्भ देत सांगितले की, “आंतरराष्ट्रीय हवाई प्रवासाचे नियमन करणाऱ्या अनेक करारांचे चीनच्या कृतीमुळे उल्लंघन झाले आहे.”
चिनी इमिग्रेशन सामान्यतः सर्व देशांच्या नागरिकांना 24 तासांपर्यंत व्हिसा-मुक्त ट्रान्झिट करण्याची परवानगी देते. मात्र, या प्रकरणात, अधिकाऱ्यांनी महिलेच्या जन्मस्थानामुळे – अरुणाचल प्रदेश, जो त्यांचा भूभाग असल्याचा दावा करत तिचा भारतीय पासपोर्ट ‘अवैध’ ठरवला.
प्रवाशाचा छळ आणि चीनची बचावाची भूमिका
पश्चिम कामेंग जिल्ह्यातील रुपा येथील रहिवासी असलेल्या आणि सध्या यूकेमध्ये राहणाऱ्या प्रेमा वांग थोंगडोक या 21 नोव्हेंबर 2025 रोजी लंडनहून जपानला जात असताना शांघायमध्ये त्यांचा 3 तासांचा ट्रान्झिट होता. हा ट्रान्झिट प्रवास त्यांच्यासाठी 18 तासांचा मानसिक छळ ठरला.
थोंगडोक यांनी X वर सविस्तर माहिती देत सांगितले की, त्यांचे सर्व कागदपत्रे वैध असतानाही, त्यांना अडवून ठेवण्यात आले आणि राजकीय कारणास्तव त्यांच्या पासपोर्टवर वारंवार आक्षेप घेण्यात आले.
दुसरीकडे, चिनी परराष्ट्र मंत्रालयाच्या प्रवक्त्या माओ निंग यांनी छळ किंवा अटकेचा इन्कार केला. विमानतळ अधिकाऱ्यांनी ‘कायदा आणि नियमांनुसार’ काम केले आणि एअरलाईनने प्रवाशाला ‘अन्न, पाणी आणि विश्रांतीची जागा’ पुरवली होती, असा दावा त्यांनी केला. मात्र, त्याच वेळी त्यांनी “झंगनान हा चीनचा भूभाग आहे. भारताने बेकायदेशीरपणे स्थापित केलेला तथाकथित अरुणाचल प्रदेश चीन कधीच मान्य करत नाही,” असे विधान करत तणावात भर घातली.
हे देखील वाचा – T20 World Cup 2026 चे वेळापत्रक जाहीर! भारत-पाकिस्तान महामुकाबला ‘या’ तारखेला; फायनल अहमदाबादमध्ये होणार
