IAF Jaguar Crash | भारतीय हवाई दलाच्या (IAF) जॅग्वार ट्रेनर विमानाला बुधवारी (9 जुलै) राजस्थानमधील चुरू जिल्ह्यातील भावना बडवणे गावाजवळ अपघात झाला आहे. चुरू येथे हे विमान कोसळले असून, या दुर्दैवी घटनेत विमानातील दोन्ही वैमानिकांचा मृत्यू झाला.
मार्च 2025 पासून जॅग्वार लढाऊ विमानाचा हा तिसरा अपघात आहे, ज्यामुळे हवाई दलाच्या जुन्या विमानांच्या सुरक्षिततेवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित झाले आहेत.
हवाई दलाने आपल्या अधिकृत ‘एक्स’ पोस्टद्वारे दिलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की, हे विमान नियमित प्रशिक्षण मोहिमेवर होते. “या अपघातात दोन्ही वैमानिकांना दुखापती झाली होती. कोणत्याही नागरी मालमत्तेचे नुकसान झाल्याचे वृत्त नाही,” असे निवेदनात नमूद आहे. अपघाताच्या कारणांचा शोध घेण्यासाठी चौकशी न्यायालय स्थापन करण्यात येणार आहे. वैमानिकांची नावे अद्याप जाहीर करण्यात आलेली नाहीत.
स्थानिक पोलिस अधिकाऱ्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, विमान कमी उंचीवर उडत असताना कोसळले. संरक्षण अधिकाऱ्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, कमी उंचीवरील उड्डाणे अत्यंत आव्हानात्मक असतात. यामध्ये पक्षी आदळणे, मोबाईल टॉवर्स किंवा पवनचक्क्यांसारख्या अडथळ्यांचा धोका असतो.
यंदाच्या वर्षातील तिसरा अपघात
2025 मध्ये जग्वार विमानांचा हा तिसरा अपघात आहे. यापूर्वीच्या मार्च 2025 मध्ये हरियाणातील अंबाला हवाई तळावरून उड्डाण केल्यानंतर पंचकुलाजवळ एक जॅग्वार विमान कोसळले होते. यावेळी वैमानिक सुरक्षितपणे बाहेर पडला होता. त्यानंतर, एप्रिल 2025 मध्ये गुजरातमधील जामनगरजवळ झालेल्या अपघातात एका वैमानिकाचा मृत्यू झाला, तर दुसऱ्याला गंभीर दुखापत झाली.
दरम्यान, जॅग्वार हे भारतीय हवाई दलाच्या ताफ्यातील सर्वात जुन्या लढाऊ विमानांपैकी एक आहे. ब्रिटिश-फ्रेंच बनावटीचे हे दोन इंजिनांचे डीप-पेनेट्रेशन स्ट्राइक विमान आहे, ज्याचा कमाल वेग 1,350 किमी प्रतितास आहे. 1979 मध्ये अंबाला येथील 14 स्क्वाड्रनमध्ये प्रथम समाविष्ट झालेले हे विमान सध्या सहा स्क्वाड्रनमध्ये कार्यरत आहे.
2010 मध्ये इंजिन अपग्रेडची योजना आखली गेली होती, परंतु हनीवेल आणि हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) यांनी दिलेल्या उच्च खर्चामुळे ती रद्द झाली. सध्या ही विमाने जुन्या Adour Mk 811 इंजिनवर कार्यरत आहेत. मात्र, DARIN III एव्हियोनिक्स अपग्रेडद्वारे विमानाची नेव्हिगेशन आणि मिशन क्षमता सुधारण्याचे काम सुरू आहे.
