India UK Free Trade Agreement | भारत आणि ब्रिटनने महत्त्वाकांक्षी मुक्त व्यापार करार (Free Trade Agreement – FTA) पूर्ण केला आहे. हा करार द्विपक्षीय सर्वंकष धोरणात्मक भागीदारी अधिक दृढ करेल आणि व्यापार आणि गुंतवणुकीला चालना देईल, असे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (Narendra Modi) यांनी ब्रिटनचे पंतप्रधान केअर स्टारमर (Keir Starmer) यांच्याशी झालेल्या चर्चेनंतर सांगितले.
मोदी आणि ब्रिटनचे तत्कालीन पंतप्रधान बोरिस जॉन्सन (Boris Johnson) यांनी ऑक्टोबर 2022 पर्यंत एफटीए पूर्ण करण्याचे उद्दिष्ट ठेवल्यानंतर तीन वर्षांनी हा करार अंतिम करण्यात आला.मद्य आणि ऑटोमोबाईलवरील शुल्क आणि ब्रिटनमधील राजकीय अस्थिरता यासह अनेक मुद्द्यांवर मतभेद झाल्यामुळे वाटाघाटींवर परिणाम झाला होता.
पंतप्रधान मोदींनी X (ट्विटर) वर माहिती दिली की, “मित्र पंतप्रधान केअर स्टारमर यांच्याशी बोलून आनंद झाला. एका ऐतिहासिक टप्प्यात, भारत आणि ब्रिटनने दुहेरी योगदान करारासह एक महत्त्वाकांक्षी आणि परस्पर फायदेशीर मुक्त व्यापार करार यशस्वीरित्या पूर्ण केला आहे.”
ते पुढे म्हणाले, “हे ऐतिहासिक करार आमच्या सर्वंकष धोरणात्मक भागीदारीला अधिक दृढ करतील आणि दोन्ही अर्थव्यवस्थांमधील व्यापार, गुंतवणूक, वाढ, रोजगार निर्मिती आणि नवकल्पनांना चालना देतील. पंतप्रधान स्टारमर यांचे लवकरच भारतात स्वागत करण्यासाठी मी उत्सुक आहे.”
दोन्ही नेत्यांनी या घडामोडीला ऐतिहासिक टप्पा म्हटले आहे, ज्यामुळे दोन्ही अर्थव्यवस्थांमध्ये व्यापार, गुंतवणूक, नवकल्पना आणि रोजगार निर्मितीला चालना मिळेल. भारतीय बाजूने दिलेल्या माहितीनुसार, “दोन मोठ्या आणि खुल्या बाजार अर्थव्यवस्थांमधील” करारामुळे व्यवसायांसाठी नवीन संधी खुल्या होतील, आर्थिक संबंध मजबूत होतील आणि लोकांमधील संबंध अधिक दृढ होतील, असे त्यांनी मान्य केले.
स्टारमर म्हणाले, “जगभरातील अर्थव्यवस्थांशी युती मजबूत करणे आणि व्यापारातील अडथळे कमी करणे” हे ब्रिटनच्या “बदल योजने”चा (Plan for Change) भाग आहे, ज्यामुळे अधिक मजबूत आणि सुरक्षित अर्थव्यवस्था मिळेल, असे निवेदनात म्हटले आहे.
दोव्यापार वाटाघाटींमध्ये यश मिळाल्यानंतर गेल्या आठवड्यात वाणिज्य मंत्री पीयूष गोयल (Piyush Goyal) यांनी ब्रिटिश व्यापार सचिव जोनाथन रेनॉल्ड्स (Jonathan Reynolds) यांच्या भेटीसाठी यूकेला लागोपाठ दोन भेटी दिल्या होत्या, ज्यामुळे वाटाघाटी पूर्ण झाल्या.
यूके सरकारच्या व्यापार आकडेवारीनुसार, Q4 2024 च्या अखेरीस चार तिमाहीत भारत हा ब्रिटनचा 11 वा सर्वात मोठा व्यापारी भागीदार होता आणि एकूण यूके व्यापारात 2.4% वाटा होता.
Q4 2024 च्या अखेरीस चार तिमाहीत भारत आणि यूकेमधील वस्तू आणि सेवांचा एकूण व्यापार 42.6 अब्ज पौंड होता, जो 2023 च्या चौथी तिमाहीच्या अखेरीस चार तिमाहीच्या तुलनेत 8.3% वाढला आहे. यात Q4 2024 च्या अखेरीस चार तिमाहीत यूकेला भारतीय निर्यात 25.5 अब्ज पौंड (Q4 2023 च्या अखेरीस चार तिमाहीच्या तुलनेत 10.1% वाढ) आणि त्याच कालावधीत भारतात यूकेची निर्यात 17.1 अब्ज पौंड (Q4 2023 च्या अखेरीस चार तिमाहीच्या तुलनेत 5.8% वाढ) यांचा समावेश आहे.
